Ο νέος νόμος 4727/2020 (ΦΕΚ 184/23.09.2020) επιχειρεί τη σύνταξη ενός μοναδικού, ενιαίου νομοθετικού κειμένου με αντικείμενο τη ρύθμιση θεμάτων ψηφιακής διακυβέρνησης στο δημόσιο τομέα και τη συγκρότηση της απαιτούμενης βάσης πάνω στην οποία θα εξελιχθεί το Ψηφιακό Κράτος την επόμενη δεκαετία.
Ψηφιακή Διακυβέρνηση (Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 και της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024)
Κυριότερες Διατάξεις
— Επανακαθορίζονται οι γενικές αρχές ψηφιακής διακυβέρνησης με στόχο την προώθηση της χρηστής διοίκησης, της διαφάνειας, της αρχής της ισότητας και της προσβασιμότητας για όλους τους πολίτες, της παραγωγής έγκυρων, ακέραιων, και επικαιροποιημένων ψηφιακών υπηρεσιών, διαδικασιών και δεδομένων, της αρχής της νομιμότητας, της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικότητας.
— Προωθείται η προστασία προσωπικών δεδομένων στο Δημόσιο από σχεδιασμό και εξ ορισμού και προβλέπεται ότι όπου ο εν λόγω νόμος απαιτεί τη συγκατάθεση του προσώπου για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, η σχετική δήλωση μπορεί να δίδεται και με χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών.
— Καθιερώνεται 12ψήφιος Προσωπικός Αριθμός (Π.Α.) ως αναγκαίος αριθμός υποχρεωτικής επαλήθευσης της ταυτότητας των φυσικών προσώπων στις συναλλαγές τους με το Δημόσιο.
— Θεσμοθετούνται ολοκληρωμένες ρυθμίσεις για την έκδοση ηλεκτρονικών εγγράφων και την ηλεκτρονική διακίνησή τους και εισάγονται ρυθμίσεις για την ισχύ των ηλεκτρονικών εγγράφων μετά την εκτύπωσή τους. Προβλέπεται ότι έγγραφα που εκδίδονται με χρήση εγκεκριμένης ηλεκτρονικής υπογραφής ή εγκεκριμένης ηλεκτρονικής σφραγίδας, γίνονται υποχρεωτικά αποδεκτά από τους φορείς του δημόσιου τομέα και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες κατά την ηλεκτρονική διακίνησή τους. Τέλος, η ισχύς των ηλεκτρονικών εγγράφων
επεκτείνεται και στις διαδικασίες ενώπιον όλων των δικαστηρίων, με τροποποίηση των σχετικών δικονομικών διατάξεων.
— Ορίζεται η Ενιαία Ψηφιακή Πύλη (Ε.Ψ.Π.) της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr) ως το κέντρο ψηφιακής εξυπηρέτησης για την παροχή ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών και ιδίως για τη διακίνηση των ηλεκτρονικών εγγράφων, η πρόσβαση στα οποία θα γίνεται με τους ίδιους όρους που γίνεται και για τα απλά έγγραφα.
— Ενσωματώνεται στο Ελληνικό δίκαιο η Οδηγία (ΕΕ) 2019/1024 για τα ανοικτά δεδομένα και την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του Δημοσίου, με τις διατάξεις της οποίας διευρύνεται η αρχή της ανοικτής διάθεσης και περαιτέρω χρήσης των εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων που είτε βρίσκονται στην κατοχή φορέων του Δημοσίου, είτε χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους.
— Για πρώτη φορά γίνεται ρητή αναφορά και εισάγονται ειδικές ρυθμίσεις σε κατηγορίες δεδομένων, η αξιοποίηση των οποίων ενέχει ιδιαίτερα αυξημένο όφελος για την οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας, όπως τα δυναμικά δεδομένα (π.χ. περιβαλλοντικά δεδομένα, δεδομένα κυκλοφορίας, δορυφορικά δεδομένα, μετεωρολογικά δεδομένα, δεδομένα αισθητήρων), τα ερευνητικά δεδομένα και τα δεδομένα υψηλής αξίας (δηλαδή τα έγγραφα, η περαιτέρω χρήση των οποίων συνδέεται με σημαντικά οφέλη για την κοινωνία, το περιβάλλον και την οικονομία), ενώ επεκτείνεται η υποχρέωση διάθεσης προς περαιτέρω χρήση και σε έγγραφα, τα οποία εκδίδουν, στο πλαίσιο εκπλήρωσης των υποχρεώσεων παροχής υπηρεσιών γενικού συμφέροντος, δημόσιες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους τομείς, κρίσιμους για την εθνική οικονομία.
— Θεσμοθετείται το Εθνικό Μητρώο Διαδικασιών στο οποίο καταχωρούνται όλες οι ψηφιακές ή φυσικές διαδικασίες του Δημοσίου τομέα, ανεξαρτήτως εάν αφορούν παροχή δημόσιας υπηρεσίας σε πολίτες ή φορείς του ιδιωτικού τομέα ή εσωτερικές διαδικασίες του δημοσίου τομέα. Προβλέπεται ότι δεν μπορεί να υπάρξει καμία παρέκκλιση κατά την εφαρμογή της διαδικασίας από οποιαδήποτε αρμόδια υπηρεσία του Δημοσίου, καταργώντας φαινόμενα αυθαιρεσίας και περιττής γραφειοκρατίας.
— Προβλέπεται ότι το Δημόσιο θα δεσμεύει ζώνη συγκεκριμένων ραδιοσυχνοτήτων για δέκα (10) έτη, με σκοπό την αποκλειστική αξιοποίηση αυτής για σκοπούς έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας σε δίκτυα, προϊόντα και υπηρεσίες που λειτουργούν σε υποδομές δικτύων πέμπτης γενιάς (5G).
— Συστήνεται ανώνυμη εταιρεία «Συμμετοχές 5G Α.Ε.», με σκοπό την αξιοποίηση του «Ταμείου Φαιστός», αρχικό κεφάλαιο του οποίου αποτελεί μέρος των κρατικών εσόδων από τις δημοπρασίες του φάσματος 5G. Με το Ταμείο «Φαιστός» μπαίνουν οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός λειτουργικού και βιώσιμου οικοσυστήματος για την ανάπτυξη εφαρμογών και υπηρεσιών 5G, καθώς αποκλειστικός σκοπός του Ταμείου είναι οι επενδύσεις σε επιχειρήσεις με έδρα την Ελλάδα ή στο εξωτερικό, υπό την προϋπόθεση ότι δραστηριοποιούνται στην έρευνα και στην ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που λειτουργούν σε υποδομές 5G (ή σχετικές με αυτές) στην Ελλάδα.
Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972)
Κυριότερες Διατάξεις:
— Ενσωματώνεται η Οδηγία (ΕΕ) 2018/1972, με την οποία θεσπίζεται ένα ενιαίο πλαίσιο για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες.
— Εκσυγχρονίζεται το ρυθμιστικό πλαίσιο, θεσπίζονται σαφείς και ενιαίοι κανόνες με στόχο την ενθάρρυνση των επενδύσεων για την ανάπτυξη δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας (με ταχύτητα downloading τουλάχιστον 100 Mbps).
— Επίσης, τίθενται οι βάσεις για τη δημιουργία ενός προβλέψιμου -από κανονιστικής πλευράς- πλαισίου για την αδειοδότηση του ραδιοφάσματος και την ανάπτυξη των ασύρματων ευρυζωνικών συνδέσεων.
— Σημαντική διάσταση του εν λόγω νόμου αφορά την προστασία καταναλωτών και επιχειρήσεων, προκειμένου να απολαμβάνουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες σε ανταγωνιστικές τιμές. Στο πλαίσιο των νέων ρυθμίσεων, διευρύνεται ο ορισμός των υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, προκειμένου
να διασφαλίζεται η προστασία των καταναλωτών.
Συμπέρασμα
Ο νέος νόμος συστηματοποιεί και επικαιροποιεί πάνω από 120 διατάξεις διάσπαρτων νομοθετημάτων τουλάχιστον 15 ετών, ενώ ταυτόχρονα θεσμοθετεί το νέο πλαίσιο για τη συγκρότηση του Ψηφιακού Κράτους.
Με την καθιέρωση του προσωπικού αριθμού γίνεται μια μεγάλη τομή στη διαδικασία απλοποίησης και αυτοματοποίησης των διαδικασιών ταυτοποίησης των φυσικών προσώπων, καθώς διευκολύνεται και απλοποιείται η διαλειτουργικότητα των διαφορετικών ψηφιακών συστημάτων του Δημοσίου, δεδομένου ότι στο άμεσο μέλλον ο Π.Α. θα αποτελεί τον μοναδικό αριθμό που θα καλείται να χρησιμοποιεί ο κάθε πολίτης για τη συντριπτική πλειονότητα των συναλλαγών του με τους δημόσιους φορείς.
Η προώθηση των δικτύων πέμπτης γενιάς (5G) μέσω του εξειδικευμένου Ταμείου αποτελεί καινοτομία και συνεισφέρει στην ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα, καθώς μέσω αυτού χρηματοδοτούνται οι επιχειρήσεις και ιδίως startups προκειμένου να επενδύσουν σε ιδέες σχετικές με το 5G, όπως π.χ. ρομποτικά χειρουργεία, αυτόνομα οχήματα κ.ά.
Συνολικά, με το νέο θεσμικό πλαίσιο εναρμονίζεται η Ελλάδα με τα Ευρωπαϊκές Οδηγίες αναφορικά με τις νέες τεχνολογίες και εισέρχεται άμεσα και εμπράκτως στην ψηφιακή πραγματικότητα.