Με το παρόν συνοψίζουμε τις σημαντικότερες πρόσφατες εργατικές και κοινωνικοασφαλιστικές ρυθμίσεις σύμφωνα με την από 1 Μαΐου 2020 ΠΝΠ, την υπ’αρ. 17078/505 Εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας και την κοινή Υπουργική Απόφαση για την διαδικασία προσδιορισμού του κόστους των καλυπτόμενων από τον κρατικό προϋπολογισμό ασφαλιστικών εισφορών λόγω αναστολής συμβάσεων εργασίας. Ειδικότερα:
Εργασιακές Ρυθμίσεις της από 1 Μαΐου 2020 ΠΝΠ
Οι ρυθμίσεις της από 1 Μαΐου 2020 ΠΝΠ (ΦΕΚ Α 90/1.5.2020) συνοψίζονται στα ακόλουθα:
- Πληττόμενες επιχειρήσεις που έχουν θέσει σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή συνόλου των εργαζομένων τους, μπορούν να παρατείνουν την αναστολή μέχρι του 60% των συμβάσεων που έχουν ήδη αναστείλει, κατ’ανώτατο χρονικό διάστημα 30 ημερών και όχι πέραν της 31ης Μαΐου 2020. Υπέρβαση του παραπάνω ποσοστού συνεπάγεται την υποχρέωση του εργοδότη να καταβάλλει ο ίδιος τις αποδοχές των εν λόγω εργαζομένων. Οι επιχειρήσεις που θα κάνουν χρήση του μέτρου αυτού υποχρεούνται για όσο χρόνο κάνουν χρήση του μέτρου και σε κάθε περίπτωση μέχρι την 31η Μαΐου 2020 να μην προβούν σε μειώσεις του προσωπικού τους με καταγγελίες των συμβάσεων εργασίας και σε περίπτωση πραγματοποίησης οι απολύσεις είναι άκυρες. Την ίδια υποχρέωση καθώς και υποχρέωση να μην μεταβάλλουν το είδος της σύμβασης εργασίας των εργαζομένων τους έχουν και για χρονικό διάστημα 45 ημερών από τη λήξη του χρόνου παράτασης της αναστολής.
Για τις επιχειρήσεις των οποίων συνεχίζεται η αναστολή λειτουργίας με εντολή δημόσιας αρχής κατά τον Μάιο 2020, παρατείνεται η αναστολή των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων για όσο χρονικό διάστημα διατηρείται η αναστολή λειτουργίας.
Οι εργαζόμενοι και των δύο παραπάνω κατηγοριών είναι δικαιούχοι οικονομικής ενίσχυσης κατ’αναλογία των ημερών της παράτασης της αναστολής των συμβάσεων εργασίας τους.
Οι ειδικότερες λεπτομέρειες εφαρμογής της διάταξης αυτής θα οριστούν με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας. - Επιχειρήσεις που έχουν θέσει σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή συνόλου των εργαζομένων τους, μπορούν να ανακαλούν την αναστολή τουλάχιστον για το 40% των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή και υπό την προϋπόθεση ότι η αναστολή έχει διατηρηθεί κατ’ ελάχιστο για 15 ημέρες.
Οι συμβάσεις των εργαζομένων των οποίων ανακαλείται η αναστολή δεν μπορούν να τεθούν εκ νέου σε αναστολή.
Εφόσον ανακληθεί η αναστολή, οι εργαζόμενοι είναι δικαιούχοι οικονομικής ενίσχυσης κατ’αναλογία των ημερών διάρκειας της αναστολής.
Η ρύθμιση αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί από επιχειρήσεις των οποίων η αναστολή λειτουργίας με εντολή δημόσιας αρχής συνεχίζεται κατά τον Μάιο 2020. - Προβλέπεται εκ νέου η δυνατότητα επιχειρήσεων των οποίων η επιχειρηματική δραστηριότητα έχει ανασταλεί με εντολή δημόσιας αρχής και πληττόμενων βάσει ΚΑΔ επιχειρήσεων να ανακαλέσουν προσωρινά την αναστολή των συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους για έκτακτες, κατεπείγουσες, μη αναβαλλόμενες και ανελαστικές ανάγκες. Μετά την λήξη της προσωρινής ανάκλησης της αναστολής, συνεχίζεται η αναστολή της σύμβασης μέχρι να συμπληρωθεί το συνολικό χρονικό διάστημα αυτής. Οι αποδοχές που αντιστοιχούν στο διάστημα της ανάκλησης της αναστολής καταβάλλονται από τον εργοδότη.
Η προσωρινή ανάκληση της αναστολής πρέπει να γνωστοποιείται πριν την έναρξή της σε ειδικό έντυπο στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ. - Επιχειρήσεις των οποίων είχε ανασταλεί η λειτουργία με εντολή δημόσιας αρχής ή ήταν σημαντικά πληττόμενες βάσει ΚΑΔ προσαρμόζουν το ωράριο εργασίας των εργαζομένων τους με το ωράριο λειτουργίας τους υπό την προϋπόθεση ότι δεν μεταβάλλεται το είδος της σύμβασης εργασίας των εργαζομένων αυτών.
- Ρυθμίζονται οι διαδικασίες για την διαμόρφωση του νέου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, που αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του Ιανουαρίου 2021.
- Παρατείνεται έως και την 30η Ιουνίου 2020 η ισχύς των κανονιστικών όρων των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και των Διαιτητικών Αποφάσεων των οποίων η τρίμηνη παράταση ισχύος σύμφωνα με την εφαρμοστέα νομοθεσία έληξε κατά το διάστημα από 29 Φεβρουαρίου 2020 έως και την 30η Απριλίου 2020.
Ειδικές κατηγορίες απασχόλησης και αποζημίωση ειδικού σκοπού
Με την υπ’αρ. 17078/505/30.4.2020 Εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας επιλύονται πρακτικά ζητήματα που εμπόδισαν την είσπραξη της αποζημίωσης ειδικού σκοπού από εργαζομένους ειδικών κατηγοριών και ορίζεται η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί (στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ και στο supportemployees.services.gov.gr) προς είσπραξη της αποζημίωσης (μεταξύ του διαστήματος από 7 Μαΐου 2020 έως και 14 Μαΐου 2020). Οι σημαντικότερες από τις προβλεπόμενες στην Εγκύκλιο περιπτώσεις αφορούν:
- Μεταβίβαση επιχείρησης σύμφωνα με το Π.Δ. 178/2002, όπου ο εργαζόμενος απασχολείται σε διάδοχη επιχείρηση και του οποίου η σύμβαση εργασίας στην επιχείρηση αυτή έχει τεθεί σε αναστολή,
- Μεταφορά προσωπικού, όπου η σύμβαση εργασίας του μεταφερόμενου εργαζόμενου στην νέα επιχείρηση έχει ανασταλεί,
- Γνήσιος δανεισμός, όπου η σύμβαση εργασίας του εργαζομένου στον δεύτερο εργοδότη έχει ανασταλεί,
- Απασχόληση μέσω Εταιρείας Προσωρινής Απασχόλησης (Ε.Π.Α.), όπου ο εργαζόμενος απασχολείται σε έμμεσο εργοδότη σύμφωνα με την εφαρμοστέα νομοθεσία και του οποίου η σύμβαση εργασίας έχει ανασταλεί, και
- Επίσχεση εργασίας, όπου ο εργαζόμενος κατά το χρονικό διάστημα της επίσχεσης έναντι του εργοδότη του απασχολείται με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη ο οποίος ανέστειλε τη σύμβαση εργασίας του.
Προσδιορισμός κόστους ασφαλιστικών εισφορών λόγω αναστολής συμβάσεων εργασίας και διαδικασίας χρηματοδότησής τους
Με την κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας (της οποίας η δημοσίευση στο ΦΕΚ και η θέση σε ισχύ εκκρεμεί) καθορίζεται η διαδικασία προσδιορισμού του κόστους των ασφαλιστικών εισφορών λόγω αναστολής συμβάσεων εργασίας σύμφωνα με τις διατάξεις της υπ’αρ. 12998/232 ΚΥΑ.
Ειδικότερα, ορίζεται:
- ότι οι ασφαλιστικές εισφορές προσδιορίζονται μέσω των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (Α.Π.Δ.) που
υποβάλλονται για την αντίστοιχη μισθολογική περίοδο σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στην υπουργική απόφαση. - ότι για τη μισθολογική περίοδο απασχόλησης Μαρτίου 2020, η ημερομηνία έναρξης αναστολής των συμβάσεων εργασίας είναι αυτή που δηλώνεται στην οικεία Α.Π.Δ., η οποία δεν μπορεί να είναι πριν την 15η Μαρτίου 2020 για τις επιχειρήσεις των οποίων ανεστάλη η επιχειρηματική δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής ή πριν την 21η Μαρτίου 2020 για τις σημαντικά πληττόμενες βάσει ΚΑΔ επιχειρήσεις.
- ότι η προθεσμία υποβολής της Α.Π.Δ. μισθολογικής περιόδου απασχόλησης Μαρτίου 2020 και τυχόν συμπληρωματικών Α.Π.Δ. της ίδιας περιόδου για τους εργαζομένους της κατηγορίας αυτής παρατείνεται έως την 15η Μαḯου 2020.
ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ και Έντυπα Ειδικού Σκοπού
Σε λειτουργία τέθηκαν οι εφαρμογές στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ αναφορικά με τα έντυπα:
- Έντυπο 4.3: Πίνακας Προσωπικού Ασφαλούς Λειτουργίας Επιχείρησης Τρόπος Οργάνωσης της Εργασίας - Έντυπο Ειδικού Σκοπού του άρθρου 9, ΠΝΠ (68/Α’/20.3.2020) με ρήτρα διατήρησης θέσεων εργασίας
- Έντυπο 4.4: Πίνακας Προσωπικού Μεταφοράς Προσωπικού σε επιχειρήσεις εντός του ίδιου Ομίλου - Έντυπο Ειδικού Σκοπού του άρθρου 10, ΠΝΠ (68/Α’/20.3.2020) με ρήτρα διατήρησης θέσεων εργασίας και ρήτρα ακυρότητας απόλυσης.
Έλεγχοι Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας
Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Εργασίας, με την σταδιακή επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας, θα αρχίσουν εντατικοί έλεγχοι του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας για την διαπίστωση της εφαρμογής από τις επιχειρήσεις των μέτρων υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων στον τόπο εργασίας (τα οποία σχετίζονται κυρίως με την χρήση μάσκας, όπου απαιτείται, και την αναλογία επιφάνειας της επιχείρησης με τα άτομα που βρίσκονται σε αυτή). Οι κυρώσεις, σε περίπτωση παραβάσεως, είναι διοικητικό πρόστιμο ή/και αναστολή λειτουργίας, των οποίων το ακριβές ποσό και διάρκεια εξαρτώνται από την επιφάνεια και την υποτροπή της επιχείρησης.