Δημοσιεύθηκε o νέος νόμος περί σημάτων N. 4679/2020

Με τις διατάξεις του νόμου Ν. 4679/2020 (ΦΕΚ Α 71/20-3-2020) επιδιώκεται αφενός η ενσωμάτωση της Οδηγίας Ε.Ε. 2015/2436 για τα εμπορικά σήματα και αφετέρου η προσέγγιση του εθνικού σήματος στο σύστημα του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Mε την ψήφιση του άνω νόμου, αναδιαμορφώνεται το νομοθετικό πλαίσιο των εμπορικών ημεδαπών σημάτων και καταργούνται στην πλειονότητά τους οι σχετικές διατάξεις του Ν. 4072/2012.

Οι βασικές αλλαγές που επέρχονται συνοψίζονται ως ακολούθως:

Στοιχεία σήματος

• Μια από τις βασικές τροποποιήσεις του νόμου είναι η δυνατότητα για κατοχύρωση νέων μη παραδοσιακών μορφών σημάτων, τα οποία αποτελούνται ιδίως από λέξεις, ονόματα προσώπων, ή από σχέδια, γράμματα, αριθμούς, χρώματα, το σχήμα ή τη συσκευασία του προϊόντος, ή από ήχους, και περιλαμβάνουν σήματα μοτίβου ή τρισδιάστατα και σήματα κίνησης. Παράλληλα με την κατάργηση της προϋπόθεσης της γραφικής παράστασης ως στοιχείου της έννοιας του σήματος, προβλέπεται ότι για να μπορεί μια ένδειξη να αποτελέσει σήμα πρέπει να μπορεί να κατατεθεί στο μητρώο σημάτων με τρόπο σαφή, ακριβή, αυτοτελή, κατανοητό, ώστε να προσδιορίζεται το αντικείμενο της προστασίας που παρέχεται στον δικαιούχο του.
• Ανάλογα με τον τύπο του σήματος ορίζεται και ο τρόπος αναπαράστασης, ενώ πρέπει να γίνεται ειδικός και σαφής προσδιορισμός και ταξινόμηση των προϊόντων και υπηρεσιών που προορίζεται να διακρίνει το σήμα.
• Θεσμοθετούνται τα «σήματα πιστοποίησης», δηλαδή σήματα εγγύησης ποιότητας που διακρίνουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που πιστοποιούνται από τον δικαιούχο του σήματος, όσον αφορά το υλικό, τον τρόπο παρασκευής των προϊόντων ή παροχής των
  υπηρεσιών, την ποιότητα, την ακρίβεια ή άλλα χαρακτηριστικά, από τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που δεν πιστοποιούνται κατά τον τρόπο αυτό.
• Από τις διατάξεις του νέου νόμου, προκύπτει ότι η διαφορά του σήματος πιστοποίησης με το συλλογικό σήμα έγκειται στο ότι το τελευταίο μπορεί να το χρησιμοποιεί κάποιος που είναι μέλος του προσώπου - φορέα συλλογικού σήματος, ενώ επιτελεί μόνο αντανακλαστικά λειτουργία εγγύησης ποιότητας, λειτουργία που επιτελεί εξολοκλήρου το σήμα πιστοποίησης. Ακόμα, γεωγραφικός όρος δεν επιτρέπεται να αποτελέσει σήμα πιστοποίησης, ενώ μπορεί να αποτελέσει συλλογικό σήμα, αρκεί να μην έχει καταχωρηθεί ως προστατευόμενη ονομασία προέλευσης ή προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη.

Προστασία Σήματος

• Με το νέο νόμο, καταργείται προγενέστερη διάταξη σύμφωνα με την οποία τα πολιτικά δικαστήρια δεσμεύονταν από τις τελεσίδικες αποφάσεις της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων και των διοικητικών δικαστηρίων. Πλέον, τα πολιτικά δικαστήρια μπορούν να κρίνουν το κύρος των καταχωρημένων τόσο εθνικών σημάτων όσο και σημάτων της Ε.Ε., εφόσον παρέχεται η δυνατότητα άσκησης ανταγωγής από το δικαιούχο του σήματος για την ακύρωση του σήματος ή την έκπτωση από αυτό.
• Με τις διατάξεις του νέου νόμου εισάγεται μια διαφορετική μορφή διοικητικής προστασίας για τα προγενέστερα σήματα: Σε περιπτώσεις που, στο πλαίσιο εξέτασης νέας αίτησης δήλωσης σήματος, η Διεύθυνση Σημάτων εντοπίσει κάποιο όμοιο ή παρόμοιο προγενέστερο σήμα, δεν απορρίπτει αυτεπάγγελτα την αίτηση. Αντίθετα, ενημερώνει το δικαιούχο του προγενέστερου σήματος προκειμένου ο τελευταίος να ασκήσει ανακοπή. Μόνο εάν δεν ασκηθεί ανακοπή, η νεότερη δήλωση σήματος μπορεί να γίνει δεκτή και να καταχωρηθεί.
• Προβλέπεται πλέον το δικαίωμα παρέμβασης του δικαιούχου μεταγενέστερου καταχωρισμένου σήματος ως μέσο άμυνας σε διαδικασία προσβολής σήματος (προστασία ενδιάμεσων δικαιωμάτων). Συγκεκριμένα, σε περιπτώσεις που προγενέστερο σήμα στρέφεται κατά μεταγενέστερου καταχωρημένου σήματος, οι δικαιούχοι του προγενέστερου σήματος δεν δικαιούνται να πετύχουν την απόρριψη ή την ακυρότητα μεταγενέστερου σήματος, αν το μεταγενέστερο σήμα αποκτήθηκε σε χρόνο που το προγενέστερο σήμα ήταν δυνατό να κηρυχθεί άκυρο ή ο δικαιούχος αυτού να εκπέσει των δικαιωμάτων του.
• Με το νέο νόμο, εισάγεται και στην πολιτική δίκη η πολύ σημαντική για την προστασία του ανταγωνισμού ένσταση απόδειξης χρήσης.
• Θεσπίζεται η δυνατότητα να ασκηθεί η ανακοπή κατά δήλωσης σήματος, που στηρίζεται σε λόγο απόλυτου απαραδέκτου από οποιονδήποτε, χωρίς να απαιτείται
  η ύπαρξη έννομου συμφέροντος στο πρόσωπό του ανακόπτοντος.
• Παρέχεται ρητή προστασία καταχωρημένου σήματος σε περίπτωση παράνομης χρήσης αυτού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τέλη

• Το νέο πλαίσιο προβλέπει αυξημένα, σε σχέση με τα προϊσχύοντα, τέλη για κατάθεση και ανανέωση σήματος, ενώ δίνεται η δυνατότητα καταβολής μειωμένων τελών, όταν οι αντίστοιχες ενέργειες γίνονται ηλεκτρονικά.
• Εντούτοις, καταργούνται τα τέλη για τις περιπτώσεις καταχώρησης αλλαγής επωνυμίας, έδρας, διεύθυνσης και νομικού τύπου, καθώς η ενημέρωση του μητρώου με τα επικαιροποιημένα στοιχεία των δικαιούχων ενδιαφέρει το δημόσιο συμφέρον και δε θα πρέπει να έχει κόστος.

Λοιπές Διατάξεις

• Ενισχύεται η Διεύθυνση Σημάτων και η Διοικητική Επιτροπής Σημάτων, μέσω της πρόβλεψης στελέχωσης με υψηλού επιστημονικού επιπέδου έμψυχο δυναμικό.
• Με το νέο νόμο παρέχεται η δυνατότητα για προαιρετική και οικειοθελή διαμεσολάβηση σε υποθέσεις ενώπιον της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων μεταξύ των μερών.
• Προωθείται η τήρηση ηλεκτρονικού μητρώου και προβλέπεται η ενίσχυση των προσπαθειών ούτως ώστε οι ενέργειες των δικαιούχων να υποβάλλονται εξ αποστάσεως με ηλεκτρονικά μέσα.
• Μεταβάλλονται οι προθεσμίες για την άσκηση ένδικων βοηθημάτων και παρατείνονται οι προθεσμίες για τους κατοίκους αλλοδαπής.
• Ρυθμίζονται τα ζητήματα προσωπικών δεδομένων που υποβάλλονται στη Διεύθυνση Σημάτων, αλλά και ζητήματα αρχειοθέτησης και διακράτησης αρχείων.
• Διατηρούνται σε ισχύ οι διατάξεις για το Σήμα Ελληνικών Προϊόντων και Υπηρεσιών, το οποίο αποτελεί ένδειξη ποιότητας που απονέμεται από τη Διοίκηση σε προϊόντα (κυρίως αγροτικά) και δεν αποτελεί εμπορικό σήμα.

Έναρξη ισχύος

Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Οδηγία έπρεπε να έχει ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο από τις 14 Ιανουαρίου 2019, οι περισσότερες από τις διατάξεις του νόμου έχουν αναδρομική ισχύ από τότε.