COVID-19 Τελευταία Υπουργική Απόφαση σχετικά με τα Μέτρα Υποστήριξης Έκτακτων Εργοδοτών και Εργαζομένων

Υπ’αρ. 12998/232 Κοινή Υπουργική Απόφαση προς διευκρίνιση εργασιακών θεμάτων

Με την υπ’αρ. 12998/232 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β’ 1078/28.3.2020) διευκρινίζονται κάποια από τα έκτακτα μέτρα στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων που προβλέπονται από την από 20 Μαρτίου 2020 Πράξη Νομοθετικού Περιεχόμενου.
Ειδικότερα:

Επιχειρήσεις των οποίων η λειτουργία έχει ανασταλεί βάσει Κωδικού Άσκησης Δραστηριότητας (KAΔ) με εντολή δημόσιας αρχής

• Ορίστηκε ρητά ότι η απαγόρευση λειτουργίας συνιστά γεγονός ανωτέρας βίας, που απαλλάσσει τους εργαζόμενους από την υποχρέωση παροχής των υπηρεσιών τους και τους εργοδότες από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών.
  Κατά συνέπεια, οι συμβάσεις εργασίας των εργαζομένων αυτής της κατηγορίας τελούν σε αναστολή για όλο το χρονικό διάστημα απαγόρευσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας της επιχείρησης. Οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου που λήγουν μετά την απαγόρευση της δραστηριότητας τίθενται σε αναστολή και, μετά το πέρας του διαστήματος της αναστολής, συνεχίζονται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται.
• Άδειες άνευ αποδοχών σε επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας αίρονται αυτοδικαίως από τη δημοσίευση της Υπουργικής Απόφασης.
• Επαναλαμβάνεται ότι τυχόν καταγγελίες συμβάσεων εργασίας από τις επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας από 18 Μαρτίου 2020 και εφεξής (και για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα μέτρα αντιμετώπισης του COVID-19) είναι άκυρες.
• Η αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους ΕΥΡΩ 800 καλύπτει χρονικό διάστημα 45 ημερολογιακών ημερών και χορηγείται στους εργαζομένους υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχουν σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη. Σε περίπτωση απασχόλησης σε περισσότερους του ενός εργοδότες, που τελούν σε αναστολή της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας με εντολή δημόσιας αρχής, οι εργαζόμενοι επιλέγουν αποκλειστικά έναν εργοδότη προκειμένου να γίνουν δικαιούχοι της εν λόγω αποζημίωσης.
  Οι εργαζόμενοι της κατηγορίας αυτής καλύπτονται ασφαλιστικά πλήρως (δηλαδή βάσει των συμβατικών τους μισθών) για διάστημα 45 ημερών από τον κρατικό προϋπολογισμό. Οι εργοδότες υποχρεούνται να υποβάλλουν τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ) για τους εργαζομένους της κατηγορίας αυτής.
• Παρέχονται επιπλέον διευκρινίσεις σχετικά με την διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει ο εργοδότης και o εργαζόμενος για την είσπραξη της αποζημίωσης ειδικού σκοπού από τον εργαζόμενο.
  Ειδικότερα:
  1. Ο εργοδότης υποχρεούται να:
     (i) υποβάλλει από 24 Μαρτίου 2020 έως και 31 Μαρτίου 2020 Υπεύθυνη Δήλωση στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ με την οποία δηλώνει την αναστολή της επιχειρηματικής δραστηριότητας του με εντολή δημόσιας αρχής, τα στοιχεία του εκμισθωτή και του μισθίου ακινήτου εφόσον μισθώνει ακίνητο για την εξυπηρέτηση της ανασταλείσας επιχειρηματικής δραστηριότητας, τους εργαζομένους των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή και τους εργαζομένους των οποίων η σύμβαση εργασίας λύθηκε από 1 Μαρτίου 2020 έως και 20 Μαρτίου 2020.
     (ii) γνωστοποιήσει την ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση (συμπεριλαμβανομένου του αριθμού πρωτοκόλλου της σχετικής καταχώρισης), εγγράφως ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, από 24 Μαρτίου 2020 έως και 31 Μαρτίου 2020 στους εργαζομένους του.
     
     Μη υποβολή της ανωτέρω Υπεύθυνης Δήλωσης συνεπάγεται την έκπτωση του εργοδότη από τα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο.
  2. Ο εργαζόμενος από 1 Απριλίου 2020 έως και 10 Απριλίου 2020 (με δυνατότητα παράτασης) υποβάλλει βάσει του ΑΦΜ του υπεύθυνη δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα supportemployees.yeka.gr. Στη δήλωση αυτή θα περιλαμβάνονται τα προσωπικά του στοιχεία, τα στοιχεία του προσωπικού του τραπεζικού λογαριασμού και ο αριθμός πρωτοκόλλου καταχώρισης της αντίστοιχης δήλωσης του εργοδότη, που αντλείται αυτόματα από το ΕΡΓΑΝΗ. Σε περίπτωση που μισθώνει κύρια κατοικία, θα πρέπει επίσης να περιλάβει στη δήλωση αυτή και τα στοιχεία του εκμισθωτή και του μισθίου, προκειμένου να τύχει της προβλεπόμενης έκπτωσης του μισθώματος.

Επιχειρήσεις που πλήττονται σημαντικά από τα έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης του COVID-19 βάσει Κωδικού Άσκησης Δραστηριότητας (ΚΑΔ) κύριας δραστηριότητας ή δευτερεύουσας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018

• Διευκρινίζεται ότι η δυνατότητα αναστολής (η οποία μπορεί να εφαρμοστεί για διάστημα μέχρι ένα μήνα από τη δημοσίευση της από 20 Μαρτίου 2020 ΠΝΠ το οποίο μπορεί να παραταθεί με Υπουργική Απόφαση) αφορά τους εργαζομένους που εργάζονται στις επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας την 21^η Μαρτίου 2020 και ότι το διάστημα της αναστολής είναι σαράντα πέντε συνεχόμενες ημερολογιακές ημέρες, το οποίο ορίζεται ανέκκλητο.
  Το μέτρο της αναστολής των συμβάσεων εργασίας μπορεί να εφαρμοστεί σταδιακά και για διαφορετικό αριθμό εργαζομένων.
• Ως «κύρια δραστηριότητα» ορίζεται τετραψήφιος ΚΑΔ στον οποίο συμπεριλαμβάνονται όλες οι υποκατηγορίες του σε εξαψήφιο και οκταψήφιο ΚΑΔ, ενώ στην περίπτωση που ορίζεται ως κύρια δραστηριότητα εξαψήφιος ΚΑΔ, συμπεριλαμβάνονται και όλες οι κατηγορίες των αντίστοιχων οκταψήφιών του. Ως «δευτερεύουσα βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018», ορίζεται ο δευτερογενής ΚΑΔ επιχείρησης – εργοδότη όπου τα ακαθάριστα έσοδα ενεργού (KAΔ), κατά την 20^η Μαρτίου 2020, όπως αυτά προκύπτουν από την αρχική δήλωση φόρου εισοδήματος φορολογικού έτους 2018, είναι μεγαλύτερα από τα ακαθάριστα έσοδα που αντιστοιχούν στον κύριο ΚΑΔ στις 20 Μαρτίου 2020.
• Συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου που δεν έχουν λήξει μέχρι την 21^η Μαρτίου 2020 μπορούν επίσης να
  αναστέλλονται. Μετά το πέρας του διαστήματος της αναστολής, οι εν λόγω συμβάσεις συνεχίζονται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται μετά την ολοκλήρωση του χρόνου αναστολής.
• Οι επιχειρήσεις της κατηγορίας αυτής μπορούν να συνδυάσουν τη δυνατότητα αναστολής των συμβάσεων εργασίας τμήματος των εργαζομένων τους με τις λοιπές δυνατότητες που προβλέπονται από την από 20 Μαρτίου 2020 ΠΝΠ (ορισμός προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας ή/και μεταφορά προσωπικού μεταξύ επιχειρήσεων του ίδιου Ομίλου).
• Επαναλαμβάνεται ότι οι επιχειρήσεις που κάνουν χρήση της ανωτέρω δυνατότητας:
  1. Κατά τον χρόνο της αναστολής, δεν μπορούν να προβούν σε απολύσεις και τυχόν απολύσεις κατά παράβαση της σχετικής απαγόρευσης είναι άκυρες.
  2. Μετά τη λήξη του χρόνου αναστολής των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους, υποχρεούνται να διατηρήσουν για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής (δηλαδή σαράντα πέντε ημερολογιακές ημέρες) τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας, δηλαδή τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ισχύοντες κατά την 21^η Μαρτίου 2020 όρους εργασίας. Διευκρινίζεται ότι στην έννοια του «ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας» δεν περιλαμβάνονται οι αποχωρούντες οικειοθελώς, οι αποχωρούντες λόγω συνταξιοδότησης και οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου των οποίων η σύμβαση εργασίας λήγει μετά τη λήξη της αναστολής.
• Αναφορικά με την αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους Ευρώ 800 ευρώ την οποία δικαιούνται και οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας επιχειρήσεων των οποίων αναστέλλονται οι συμβάσεις εργασίας, ορίζεται ότι καλύπτει χρονικό διάστημα σαράντα πέντε ημερολογιακών ημερών.
  Κατά τα λοιπά και αναφορικά με την αποζημίωση ειδικού σκοπού ισχύουν και για τους εργοδότες και εργαζόμενους αυτής της κατηγορίας τα ανωτέρω αναφερόμενα για τις επιχειρήσεις των οποίων η λειτουργία ανεστάλη με απόφαση δημόσιας αρχής, εκτός από τα ακόλουθα:
  1. Οι εργοδότες αυτής της κατηγορίας πρέπει να υποβάλουν την προβλεπόμενη υπεύθυνη δήλωση από 24 Μαρτίου 2020 έως και 20 Απριλίου 2020 και να γνωστοποιήσουν αυθημερόν την υποβολή (και τον αριθμό πρωτοκόλλου της σχετικής καταχώρισης) στους εργαζομένους τους.
  2. Οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας μπορούν να υποβάλλουν την υπεύθυνη δήλωση από την 1^η Απριλίου 2020 έως και την 30^η Απριλίου 2020 και σε κάθε περίπτωση μετά τη γνωστοποίηση
     από τον εργοδότη της αναστολής των συμβάσεων εργασίας τους.
  3. προβλέπεται δυνατότητα του εργοδότη να καταβάλει στους εργαζόμενους των οποίων ανέστειλε τις συμβάσεις εργασίας, επιπλέον ποσό μέχρι του ποσού των μικτών καταβαλλόμενων αποδοχών του εξ ελευθεριότητας. Στην περίπτωση αυτή, ο εργοδότης υποβάλλει Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ) και οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο επιπλέον ποσό δεν καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
  4. οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας δεν έχουν δικαίωμα μείωσης μισθώματος στέγης κύριας κατοικίας.
     
     Οι ανωτέρω αναφερόμενες συνέπειες για τον εργοδότη σε περίπτωση μη υποβολής της ανωτέρω υπεύθυνης δήλωσης (έκπτωση από τα προβλεπόμενα ευεργετήματα) ισχύει και στις επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας, αλλά ορίζεται ρητά ότι επιχειρήσεις αυτές υπάγονται στα ίδια μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο και στην περίπτωση που δεν κάνουν χρήση του μέτρου αναστολής.
• Ορίζεται ρητά ότι εργαζόμενοι με τηλεργασία σε επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας δεν είναι δικαιούχοι
  της αποζημίωσης ειδικού σκοπού.
• Προβλέπεται η δυνατότητα συμφωνίας των επιχειρήσεων αυτής της κατηγορίας με τους εργαζομένους των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή για την παροχή εργασίας με τηλεργασία μόνο για πρόσκαιρες ανάγκες της επιχείρησης.
  Στην περίπτωση αυτή προβλέπεται υποχρέωση δήλωσης της τηλεργασίας από τον εργοδότη με ειδικό έντυπο στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ που πρέπει να υποβάλλεται πριν την έναρξη της πραγματοποίησης της τηλεργασίας και υποχρέωση καταβολής αναλογικής αμοιβής με βάση τις καταβαλλόμενες μικτές αποδοχές των εργαζομένων (αφαιρουμένου του αντίστοιχου ποσού της δικαιούμενης αποζημίωσης ειδικού σκοπού που αναλογεί στις ημέρες τηλεργασίας). Παραβίαση της υποχρέωσης δήλωσης, ως ανωτέρω, συνεπάγεται τις προβλεπόμενες από την εργατική νομοθεσία διοικητικές κυρώσεις.
  Τέλος, ο εργοδότης έχει υποχρέωση υποβολής Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) για τις ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο επιπλέον ποσό, οι οποίες καλύπτονται από τον ίδιο και
  αφαιρούνται από την υποχρέωση κάλυψης από τον κρατικό προϋπολογισμό.
• Oι εργαζόμενοι με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε ατομικές επιχειρήσεις, επιστήμονες-ελεύθερους επαγγελματίες (π.χ. γιατρούς, δικηγόρους κλπ.) και σε ελεύθερους επαγγελματίες – επιτηδευματίες (π.χ. υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους κλπ.) είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού εφόσον ανασταλούν οι συμβάσεις εργασίας τους και ο Κωδικός Άσκησης Δραστηριότητας των εργοδοτών τους συμπεριλαμβάνεται στους πληττόμενους κλάδους.

Παράταση προθεσμιών καταβολής οφειλών

Η προθεσμία καταβολής πάσης φύσεως οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής προς στα ασφαλιστικά ταμεία για τους εργαζόμενους των επιχειρήσεων των οποίων η δραστηριότητα ανεστάλη με εντολή δημόσιας αρχής και των επιχειρήσεων που πλήττονται σημαντικά βάσει ΚΑΔ η οποία λήγει την 31 Μαρτίου 2020 παρατείνεται για τρεις (3) μήνες, χωρίς τόκους και προσαυξήσεις.

Λύση συμβάσεων εργασίας από 1 Μαρτίου 2020 έως και 20 Μαρτίου 2020

Δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού είναι και εργαζόμενοι των επιχειρήσεων των οποίων η λειτουργία απαγορεύθηκε με εντολή δημόσιας αρχής ή πλήττονται σημαντικά βάσει Κωδικών Άσκησης Δραστηριότητας, όπως αναλύονται ανωτέρω, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας λύθηκαν (με καταγγελία ή οικειοθελή αποχώρηση) εντός του χρονικού διαστήματος από 1 Μαρτίου 2020 έως και 20 Μαρτίου 2020 και εφόσον δεν έχουν άλλη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη. Ανάλογα με την κατηγορία στην οποία υπάγεται ο εργοδότης,
ακολουθείται η διαδικασία που αναφέρεται ανωτέρω για την καταβολή αποζημίωσης ειδικού σκοπού, η οποία είναι ανεξάρτητη από την καταβολή επιδόματος τακτικής ανεργίας.

Αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά

• Υποβολή ψευδών δηλώσεων επισύρει τις προβλεπόμενες από την κείμενη νομοθεσία κυρώσεις.
• Τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά καταλογίζονται σε βάρος του λαβόντος και εισπράττονται κατά τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων.