Με το παρόν συνοψίζουμε τα Έκτακτα Μέτρα Προστασίας από τον Κορονοϊό όπως αυτά προβλέπονται στην πρόσφατη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου καθώς επίσης και Πρακτικά Θέματα και Βέλτιστες Πρακτικές στους χώρους εργασίας
Νομοθετικά Μέτρα
Η πρόσφατη ΠΝΠ που εξέδωσε η Ελληνική Κυβέρνηση στην προσπάθεια αντιμετώπισης και περιορισμού της διάδοσης του κορονοϊού, περιλαμβάνει έκτακτες ρυθμίσεις που άπτονται των εργασιακών σχέσεων. Ειδικότερα:
- Λόγω των έκτακτων αναγκών, ο εργοδότης δικαιούται μονομερώς να επιβάλει τηλε-εργασία ή εξ αποστάσεως εργασία, χωρίς να απαιτείται συναίνεση ή συγκατάθεση του εργαζομένου.
- Οι υποχρεώσεις του εργοδότη έναντι των εργατικών αρχών χαλαρώνουν:
α) η υποχρέωση του εργοδότη να καταχωρεί στο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, καθώς και την υπερεργασία και τη νόμιμη υπερωριακή απασχόληση πριν την πραγματοποίηση τους αναστέλλεται έως τη 10 Απριλίου 2020.
β) για το ίδιο διάστημα, οι ως άνω καταχωρίσεις θα γίνονται κατά το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα της παρασχεθείσας εργασίας.
Η διάρκεια αυτού του μέτρου μπορεί να παραταθεί με Υπουργική Απόφαση. - Θεσπίστηκε άδεια ειδικού σκοπού για τους εργαζόμενους γονείς για το διάστημα αναστολής της λειτουργίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και έως τη 10 Απριλίου 2020. Μόνο ο ένας από τους γονείς μπορεί να αιτηθεί την άδεια αυτή (εκτός ειδικά προβλεπόμενων εξαιρέσεων) και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις (παιδιά που φοιτούν σε βαθμίδες εκπαίδευσης εκτός από το λύκειο, πανεπιστημιακά ιδρύματα ή κολλέγια, ο ένας τουλάχιστον γονέας να εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα, ο εργαζόμενος να πληροί τις προϋποθέσεις για λήψη ετήσιας άδειας τουλάχιστον 5 ημερών στην πενθήμερη εργασία). Η ελάχιστη διάρκεια της άδειας ορίζεται σε 3 ημέρες, ενώ προβλέπεται ότι ο εργαζόμενος θα κάνει υποχρεωτικά χρήση μίας ημέρας από την ετήσια άδεια του για κάθε 3 ημέρες άδειας ειδικού σκοπού. Ο εργαζόμενος που θα λαμβάνει άδεια ειδικού σκοπού θα δικαιούται πλήρεις αποδοχές, ποσοστό 1/3 των οποίων θα καταβληθεί από το κράτος. Η καταχώριση των εργαζομένων που έκαναν χρήση της ως άνω άδειας ειδικού σκοπού στο ΕΡΓΑΝΗ θα γίνει κατά το διάστημα από 10 Απριλίου 2020 έως 15 Απριλίου 2020. Αναμένονται περαιτέρω διευκρινίσεις και οδηγίες.
- Αναμένεται έκδοση Υπουργικής Απόφασης για την αναστολή της υποχρέωσης απόδοσης ασφαλιστικών εισφορών από επιχειρήσεις που πλήττονται από τον κορονοϊό.
Πρακτικά θέματα & Bέλτιστες Πρακτικές
Η πρωτόγνωρη κατάσταση την οποία όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε εγείρει πολλά πρακτικά θέματα, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες.
Εργοδοτικές υποχρεώσεις και βέλτιστες πρακτικές
- Στο πλαίσιο της γενικής υποχρέωσης πρόνοιας του εργοδότη αλλά και της συμμόρφωσης με τις εντολές και οδηγίες της πολιτείας, όλοι οι εργοδότες οφείλουν να ενημερώνονται και να ακολουθούν τις υποδείξεις των αρμόδιων αρχών, αξιώνοντας την τήρηση αυτών από το προσωπικό τους.
- Στo πλαίσιο τήρησης της νομοθεσίας και των κανόνων περί υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων, οι εργοδότες θα πρέπει να προβαίνουν στις απαραίτητες υγειονομικές ενέργειες στους χώρους εργασίας (απολυμάνσεις, χορήγηση αντισηπτικών διαλυμάτων και άλλων μέσων προστασίας των εργαζομένων, π.χ. προστατευτικών γαντιών ή μάσκας) και να ενημερώνουν το προσωπικό τους για τις πρακτικές που θα πρέπει αυτοί να ακολουθούν, ακόμα και σε περίπτωση εργασίας στο σπίτι.
- Οι εργοδότες θα πρέπει να παρέχουν στους εργαζόμενους εναλλακτικές μορφές απασχόλησης (π.χ. εκ περιτροπής εργασίας ) και τα τεχνικά μέσα να εργαστούν εξ αποστάσεως, εφόσον αυτό είναι εφικτό από την φύση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Σε περίπτωση εργασίας εξ αποστάσεως θα πρέπει ταυτόχρονα να διασφαλιστεί από τους εργοδότες η ασφάλεια των τεχνικών μέσων τέτοιας εργασίας και να
γίνει υπενθύμιση των κανόνων περί διασφάλισης του απορρήτου των εμπιστευτικών πληροφοριών και δεδομένων, τόσο της επιχείρησης όσο και των
πελατών της. - Οι διαπροσωπικές συναντήσεις με πελάτες και συνεργάτες θα πρέπει να αποφεύγονται και μπορούν να αντικατασταθούν από ηλεκτρονικές και τηλεφωνικές επικοινωνίες, αλλά και από videoconferences όπου χρειαστεί. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται και ο κίνδυνος παραβίασης των διατάξεων της νομοθεσίας περί προστασίας προσωπικών δεδομένων από πρακτικές που παρατηρήθηκαν τις τελευταίες ημέρες σε πολλές επιχειρήσεις (υπογραφές δηλώσεων από επισκέπτες και συνεργάτες σχετικά με τα ταξίδια τους, την κατάσταση της υγείας τους και των οικείων τους κλπ.)
- Τυχόν περαιτέρω περιορισμοί λόγω κορονοϊού (π.χ. περιορισμός στην κυκλοφορία των μέσων μαζικής μεταφοράς) θα πρέπει να ληφθούν υπόψη.
- Στη δυσάρεστη περίπτωση κατά την οποία εργαζόμενος ή άτομο του στενού του περιβάλλοντος νοσήσει, οι εργοδότες θα πρέπει να εντείνουν τα μέτρα προστασίας των λοιπών εργαζομένων. Τέλος, ανάλογα με την περίπτωση και τις ειδικότερες συνθήκες να διερευνήσουν την ανάγκη για προσωρινή αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης.
Επίσης, οι εργαζόμενοι της επιχείρησης θα πρέπει να ενημερωθούν με τις πληροφορίες οι οποίες θα κριθούν αναγκαίες ανά περίπτωση. - Λοιπές υποχρεώσεις του εργοδότη (π.χ. καταβολή αποδοχών κλπ.) εξακολουθούν να διέπονται από τις προβλεπόμενες διατάξεις υπό την επιφύλαξη των διατάξεων για τις αποδοχές κατά την περίοδο της άδειας ειδικού σκοπού.
- Επαγγελματικά ταξίδια ή αποσπάσεις προσωπικού σε περιοχές που έχουν πληγεί από τον κορονοϊό θα πρέπει να αποφεύγονται.
Υποχρεώσεις & Πρακτικές εργαζομένων
Όπως και οι εργοδότες, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις υποδείξεις των αρχών και να απέχουν από δραστηριότητες που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τόσο τους ίδιους όσο και τον οικογενειακό και επαγγελματικό τους περίγυρο.
Η άμεση επικοινωνία με τον εργοδότη (ιδιαίτερα σε περίπτωση ασθένειας ή επαφής με κρούσμα κορονοϊού) καθώς επίσης και η τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής θα είναι αποφασιστικής σημασίας για την διαχείριση αυτής της κρίσης μέχρι να επανέλθει η ομαλότητα στην καθημερινή ζωή και δραστηριότητα, τόσο σε ατομικό όσο και σε επιχειρηματικό επίπεδο.