Με το παρόν παρουσιάζουμε συνοπτικά τα επίκαιρα θέματα και τις τρέχουσες εξελίξεις για τα τέλη χαρτοσήμου
Σε αυτή την έκδοση (Κατεβάστε το PDF)
- Φορολογικοί έλεγχοι και παραγραφή
- Συνήθεις υποθέσεις φορολογικού ελέγχου
- Δανειακές συμβάσεις συναφθείσες στην αλλοδαπή
- Νομικές ενέργειες κατά της επιβολής τελών χαρτοσήμου
Φορολογικοί έλεγχοι και παραγραφή
Επειδή το ζήτημα της παραγραφής στα τέλη χαρτοσήμου εκκρεμεί ακόμα στο Συμβούλιο της Επικρατείας, η Φορολογική Διοίκηση συνεχίζει να ελέγχει φυσικά και νομικά πρόσωπα και να καταλογίζει τέλη χαρτοσήμου, ειδική κοινωνική υπέρ ΟΓΑ εισφορά, πρόστιμα και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής, για χρήσεις έως και την 31.12.2013. Συγκεκριμένα:
Για τις χρήσεις από 1.1.2014 και εξής, εφαρμόζεται και στα τέλη χαρτοσήμου ο κανόνας της πενταετούς παραγραφής.
Για τις χρήσεις έως και 31.12.2013, η Φορολογική Διοίκηση εφαρμόζει την παλαιότερη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία, ελλείψει ειδικής διάταξης περί παραγραφής, εφαρμόζεται, κατ’ αρχήν, η γενική διάταξη του άρθρου 249 του Αστικού Κώδικα που προβλέπει εικοσαετή παραγραφή.
Η υπ’ αριθμ. 1655/2018 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, καθώς και αποφάσεις του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών που ακολούθησαν, υιοθέτησε την παλαιότερη νομολογία του Συμβουλίου της Επικράτειας και έκρινε όμως περαιτέρω ότι ο εύλογος χρόνος παραγραφής για την επιβολή τελών χαρτοσήμου και ειδικής κοινωνικής εισφοράς υπέρ ΟΓΑ είναι, κατ’ αρχήν, η πενταετία και, κατά παρέκκλιση, η δεκαετία (εφόσον υπάρχουν νέα συμπληρωματικά στοιχεία).
Τον Οκτώβριο 2019 συζητήθηκε ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας η αναίρεση που έχει ασκήσει το Ελληνικό Δημόσιο κατά της ως άνω αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, καθώς και κατά συναφούς αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών για το ζήτημα της παραγραφής στο τέλος χαρτοσήμου και αναμένεται η έκδοση της σχετικής αποφάσεως προκειμένου να επιλύσει οριστικά το ζήτημα.
Συνήθεις υποθέσεις φορολογικού ελέγχου
Συνήθεις περιπτώσεις για τις οποίες καταλογίζονται τέλη χαρτοσήμου αποτελούν οι συμβάσεις χορήγησης δανείων και άλλων πιστώσεων, οι αλληλόχρεοι και οι δοσοληπτικοί λογαριασμοί, οι ταμειακές διευκολύνσεις, καθώς και οι αναλήψεις ή καταθέσεις μετόχων που δεν ανάγονται σε άλλη εμπορική συναλλαγή υποκείμενη σε ΦΠΑ (ή απαλλασσόμενη).
Δανειακές συμβάσεις συναφθείσες στην αλλοδαπή
Το τέλος χαρτοσήμου και η ειδική κοινωνική εισφορά υπέρ ΟΓΑ επιβάλλονται επί της έγγραφης συμβάσεως δανείου.
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία δεν χαρτοσημαίνονται δανειακές συμβάσεις που έχουν καταρτισθεί στην αλλοδαπή και δεν έχουν υποχρεώσεις εκτελεστέες στην Ελλάδα.
Παγίως γίνεται δεκτό ότι εκτελεστέα υποχρέωση είναι η υποχρέωση που ανέλαβαν τα μέρη μεταξύ τους με τη σύμβαση δανείου που υπεγράφη. Έτσι, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι υποχρέωση εκτελεστέα στην Ελλάδα είναι η λογιστική εγγραφή του δανειστή ή του δανειολήπτη στα βιβλία που τηρεί στην Ελλάδα.
Με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ενδεικτικά, ΣτΕ 124/2014, 3178-3179/2013, 190/2009) κρίθηκε ότι η συμφωνία των μερών στην έγγραφη σύμβαση δανείου ότι το ποσό του δανείου το ποσό του δανείου θα μεταφερθεί (αυθημερόν) στην Ελλάδα από τον τραπεζικό λογαριασμό του δανειολήπτη στη αλλοδαπή, συνιστά ουσιαστικά υποχρέωση εκτελεστέα στην Ελλάδα. Έκτοτε, η συνήθης πρακτική των φορολογικών ελέγχων είναι να καταλογίζουν τέλος χαρτοσήμου στις δανειακές συμβάσεις που υπεγράφησαν μεν στην αλλοδαπή αλλά το ποσό του δανείου μεταφέρθηκε στην Ελλάδα και δεν χρησιμοποιήθηκε στην αλλοδαπή, ασχέτως εάν η συναφθείσα σύμβαση είχε σχετική πρόβλεψη ή όχι.
Ωστόσο, με σχετικώς πρόσφατες αποφάσεις Διοικητικών Εφετείων ακυρώθηκαν οι προσαυξήσεις, που επιβλήθηκαν για μη καταβολή τέλη χαρτοσήμου επί τέτοιων δανειακών συμβάσεων, διότι οι φορολογούμενοι είχαν ακολουθήσει τις οδηγίες της Φορολογικής Διοίκησης (Εγκύκλιο ΠΟΛ. 1027/1990), σύμφωνα με την οποία η κατάθεση του ποσού του δανείου σε αλλοδαπή τράπεζα συνιστά εκτέλεση του δανείου στην αλλοδαπή.
Νομικές ενέργειες κατά της επιβολής τελών χαρτοσήμου
Εν αναμονή της επίλυσης των ως άνω ζητημάτων, τυχόν καταλογισμοί τελών χαρτοσήμου και ειδικής κοινωνικής εισφοράς υπέρ ΟΓΑ προσβάλλονται με ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών και εν συνεχεία με προσφυγή ενώπιον του αρμοδίου Διοικητικού Δικαστηρίου.
Σημειώνουμε ότι χρήζει ιδιαίτερης προσοχής το γεγονός ότι, σύμφωνα με την πρόσφατη νομολογία, η ενδικοφανής προσφυγή πρέπει να περιέχει όλους τους λόγους που σχετίζονται με τα πραγματικά περιστατικά, καθόσον νέοι λόγοι δεν μπορούν, κατ’ αρχήν, να προβληθούν παραδεκτώς το πρώτον με την προσφυγή ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, παρά μόνο εάν ανέκυψαν οψιγενώς ή εάν αφορούν αμιγώς νομικά ζητήματα.