Με το παρόν γίνεται μία συνοπτική παρουσίαση του N. 4604/2019 (ΦΕΚ Α’ 50/26.3.2019) σχετικά με τη ρύθμιση δικαιωμάτων πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των μελών των οικογενειών τους στην Ελλάδα σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση
Ο Ν. 4604/2019, μεταξύ των λοιπών διατάξεων του, ρυθμίζει τα δικαιώματα των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των μελών των οικογενειών τους στην Ελλάδα σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου χωρίς συμφωνία. Οι ρυθμίσεις αυτές αναφέρονται στην αρχική ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου (29 Μαρτίου 2019), αλλά το πλέον πιθανό είναι ότι θα ισχύουν ανάλογα για την νέα ημερομηνία αποχώρησης (31 Οκτωβρίου 2019).
Ο Νόμος προβλέπει επίσης τα δικαιώματα των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των μελών των οικογενειών τους στην Ελλάδα σε περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου σύμφωνα με την Συμφωνία Αποχώρησης, παραπέμποντας ουσιαστικά στις διατάξεις της τελευταίας.
Αποχώρηση Ηνωμένου Βασιλείου χωρίς συμφωνία
Είσοδος στην και Έξοδος από την Ελλάδα
- Οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη των οικογενειών τους (είτε πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου είτε πολίτες τρίτης χώρας) οι οποίοι έχουν εισέλθει και έχουν λάβει έγγραφα νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα έως την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. (Βεβαίωση Εγγραφής Πολίτη Ε.Ε., έγγραφο πιστοποίησης μόνιμης διαμονής, δελτίο διαμονής ή δελτίο μόνιμης διαμονής, ανά περίπτωση) έχουν το δικαίωμα εισόδου και εξόδου από την Ελληνική Επικράτεια μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2020 βάσει ισχύοντος διαβατηρίου (χωρίς να απαιτείται θεώρηση εισόδου).
- Σε περίπτωση εισόδου στην Ελλάδα πριν την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου και μη υποβολής αιτήσεων για την χορήγηση των ως άνω εγγράφων νόμιμης διαμονής έως την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου, οι εν λόγω πολίτες και τα μέλη των οικογενειών τους (είτε πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου είτε πολίτες τρίτων χωρών) πρέπει να υποβάλουν τις σχετικές αιτήσεις έως την 31 Δεκεμβρίου 2020 προκειμένου να απαλλαγούν από την υποχρέωση θεώρησης εισόδου. Οι ίδιες ρυθμίσεις ισχύουν και σε περίπτωση εισόδου στην Ελλάδα μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου και έως την 31 Δεκεμβρίου 2020.
- Η είσοδος και έξοδος από την Ελλάδα μετά την 1 Ιανουαρίου 2021 θα ρυθμίζεται από τους κανόνες που ισχύουν για πολίτες τρίτων χωρών υπό την επιφύλαξη ευνοϊκότερων διμερών ρυθμίσεων.
Διαμονή στην Ελλάδα
- Έγγραφα νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα (Βεβαίωση Εγγραφής Πολίτη Ε.Ε., έγγραφο πιστοποίησης μόνιμης διαμονής, δελτίο διαμονής ή δελτίο μόνιμης διαμονής, ανά περίπτωση) πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και μελών των οικογενειών τους (είτε πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου είτε πολίτες τρίτης χώρας) τα οποία έχουν εκδοθεί έως την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. ισχύουν έως την 31 Δεκεμβρίου 2020.
- Η ως άνω ημερομηνία λήξης (31 Δεκεμβρίου 2020) ισχύει και για τα έγγραφα νόμιμης διαμονής που θα εκδοθούν μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. και έως 31 Δεκεμβρίου 2020.
- Η περίοδος διαμονής των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ελλάδα εξακολουθεί να λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της πενταετούς διαμονής που απαιτείται για την υπαγωγή τους στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος, χωρίς να απαιτείται να εκπληρώσουν τους όρους ένταξης στην ελληνική κοινωνία (π.χ. επαρκής γνώση της ελληνικής γλώσσας, ιστορίας/πολιτισμού κλπ.) Μέλη της οικογένειας πολίτη Ηνωμένου Βασιλείου ο οποίος αποκτά την άδεια διαμονής του επί μακρόν διαμένοντος δύνανται να αιτηθούν άδεια διαμονής επικαλούμενα τις διατάξεις της οικογενειακής επανένωσης (ανεξάρτητα από την ιθαγένεια τους).
- Δικαίωμα απόκτησης αδείας μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα δίνεται σε πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και στα μέλη των οικογενειών τους αν έχουν διαμείνει νομίμως στην Ελληνική επικράτεια για συνεχές χρονικό διάστημα πέντε ετών. Η άδεια διαμονής έχει διάρκεια πέντε ετών, ανανεώνεται αυτοδίκαια για πέντε έτη κάθε φορά και ως προθεσμία υποβολής της σχετικής αίτησης ορίζεται η 31 Οκτωβρίου 2020.
Σε περίπτωση νόμιμης διαμονής για διάστημα μικρότερο των πέντε ετών, προβλέπεται η δυνατότητα υποβολής εντός της ως άνω αναφερόμενης προθεσμίας αιτήσεως για την χορήγηση τριετούς άδειας διαμονής, που ανανεώνεται για τρία έτη κάθε φορά έως την συμπλήρωση της πενταετούς περιόδου διαμονής που απαιτείται είτε για την υπαγωγή στο καθεστώς του επί μακρός διαμένοντος είτε για την έκδοση πενταετούς άδειας διαμονής. - Τα δικαιολογητικά για την έκδοση των ως άνω εγγράφων και άλλες τυχόν λεπτομέρειες θα εξειδικευθούν με Υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί, η οποία μπορεί επίσης να τροποποιεί τις ως άνω προθεσμίες.
- Η διαμονή των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των μελών των οικογενειών τους (είτε πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου είτε πολίτες τρίτων χωρών) που εισέρχονται στην Ελλάδα μετά την 1 Ιανουαρίου 2021 θα ρυθμίζεται από τους κανόνες που ισχύουν για πολίτες τρίτων χωρών υπό την επιφύλαξη ευνοϊκότερων διμερών ρυθμίσεων.
Υγειονομική Περίθαλψη
- Πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη οικογενειών οι οποίοι κατά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου υπάγονταν στους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς 883/2004 και 987/2009 και είναι εγγεγραμμένοι ή πρόκειται να εγγραφούν, βάσει ευρωπαϊκών εντύπων δικαιωμάτων, στα μητρώα του αρμόδιου φορέα του τόπου κατοικίας τους στην Ελλάδα θα συνεχίσουν να υπάγονται στους ως άνω Κανονισμούς για την
παροχή νοσηλευτικής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης έως την 31η Δεκεμβρίου 2019. Όσοι διακινούνται προσωρινά και εισέρχονται νόμιμα στην Ελλάδα μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. έχουν δυνατότητα νοσοκομειακής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης με ιδίους πόρους και κρατική τιμολόγηση για την περίοδο έως την 31η Δεκεμβρίου 2019. - Με Υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί μπορεί να τροποποιηθούν οι ως άνω προθεσμίες και να ρυθμίζεται κάθε άλλο ειδικότερο θέμα.
Ειδικότερα Θέματα
- Λοιπά θέματα τα οποία προκύπτουν λόγω της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. χωρίς συμφωνία και δεν ρυθμίζονται από κανόνες του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. πρόσβαση στην εργασία, αναγνώριση επαγγελματικών και ακαδημαϊκών προσόντων κλπ.) θα ρυθμίζονται με κοινές αποφάσεις του Υπουργού Εξωτερικών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού.
Αποχώρηση Ηνωμένου Βασιλείου σύμφωνα με την Συμφωνία Αποχώρησης
- Σε περίπτωση θέσεως σε ισχύ της Συμφωνίας Αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε., εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις αυτής ως προς τα δικαιώματα των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των μελών των οικογενειών τους στην Ελλάδα, αναφορικά με τη διαμονή, την πρόσβαση στην εργασία, την κοινωνική ασφάλιση, την ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, την αναγνώριση επαγγελματικών και ακαδημαϊκών προσόντων και τη χρήση των αδειών οδήγησης που έχουν εκδοθεί από το Ηνωμένο Βασίλειο.
- Με Υπουργική Απόφαση θα ρυθμίζονται οι κατηγορίες των αδειών διαμονής τις οποίες θα λάβουν στην Ελλάδα πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου και τα μέλη των οικογενειών τους (ανεξάρτητα από την ιθαγένεια των τελευταίων).