*Μαρί Δελλή, Δικηγόρος (Of Counsel), Κ. Παπακωστόπουλος & Συνεργάτες Δικηγορική εταιρεία (CPA Law), ανεξάρτητο μέλος του νομικού και φορολογικού δικτύου της KPMG) στο capital.gr
Το crowdfunding επανέρχεται όλο και περισσότερο στον δημόσιο διάλογο όπως προκύπτει και από τη συζήτηση στρογγυλής τράπεζας την προηγούμενη εβδομάδα που οργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Στις εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης αναφέρθηκε προσφάτως και η Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, κα Βασιλική Λαζαράκου, αναγνωρίζοντας ότι η στροφή προς τους εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης θα δώσει σημαντική ώθηση στις ευρωπαϊκές οικονομίες και αποτελεί πλέον κεντρικό ευρωπαϊκό στόχο.
Σύμφωνα με την τελευταία ανάλυση του Ευρωπαϊκού Δικτύου για το crowdfunding, 11 χώρες μέλη της ΕΕ έχουν ενσωματώσει την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2014/91/ΕΚ και έχουν νομοθετήσει στην κατεύθυνση της ανάπτυξης των εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης. Στη Γαλλία, που είναι μια από τις χώρες που ηγούνται στο αντικείμενο αυτό στην Ευρώπη, μεταξύ του 2015-2016 οι επενδύσεις μέσω crowdfunding αυξήθηκαν κατά 40% και τα κεφάλαια που επενδύθηκαν από 297 εκατ. ευρώ το 2015 έφτασαν τα 629 εκατ. ευρώ το 2016.
Στη χώρα μας, υπολείπονται αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να υλοποιηθούν για να μπορέσουμε να περάσουμε στο επόμενο στάδιο και να ενισχύσουμε ουσιαστικά τις επενδύσεις.
Ο ν. 4416/2016 ενσωμάτωσε την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2014/91/ΕΚ για τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων σχετικά με ορισμένους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ). Το άρθρο 23 του νόμου αυτού αναπτέρωσε το ηθικό κάποιων επενδυτών, διότι ρύθμισε τη δυνατότητα των Ανωνύμων Εταιριών Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών να δημιουργήσουν διαδικτυακές πλατφόρμες, θεωρώντας ότι αυτή μόνο η διάταξη θα ήταν αρκετή για να προωθηθεί το crowdfunding.
Τρία χρόνια μετά, σε μια χώρα, έως πρόσφατα, υπό capital controls και πολύ περιορισμένες δυνατότητες συμβατικής χρηματοδότησης, είναι ξεκάθαρο ότι αυτή η διάταξη δεν ενίσχυσε τη συμμετοχική χρηματοδότηση καθώς καμιά ηλεκτρονική πλατφόρμα δεν πήρε άδεια από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και καμία μεγάλη επένδυση δεν στηρίχθηκε σε αυτήν.
Η επόμενη μέρα των μεταρρυθμίσεων ήταν χθες και θα έπρεπε να κινηθούν σε δύο άξονες: την απελευθέρωση της αγοράς, αφενός, και, αφετέρου, την προστασία των επενδυτών.
Για μια ουσιαστική απελευθέρωση της αγοράς πρέπει:
- Να αναγνωριστεί στις Ανώνυμες Εταιρείες Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΑΕΠΕΥ) η δραστηριότητα "Συμβούλου σε συμμετοχικές επενδύσεις".
- Να επεκταθεί η δραστηριότητά τους και σε επενδύσεις σε ακίνητα και όχι μόνο σε κινητούς τίτλους.
- Να παρέχεται η δυνατότητα επένδυσης σε εταιρείες με νομική μορφή Ανώνυμης Εταιρείας αλλά και υπό προϋποθέσεις με τη νομική προσωπικότητα μιας Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας (κυρίως για επενδύσεις σε κατασκευές ακινήτων).
- Να επαναπροσδιοριστεί η έννοια του "πιστωτικού" ιδρύματος, έτσι ώστε οι επενδυτικές προτάσεις μέσω crowdfunding να μπορούν να αφορούν σε προσφορά μετοχών των εταιρειών, καθώς και σε έκδοση ομολόγων, αμοιβαίων κεφαλαίων ή άλλων που, στην ουσία, θα είναι μια μορφή δανεισμού.
Για να προστατευθούν και να νιώσουν ασφάλεια οι επενδυτές πρέπει:
- Να δημιουργηθεί ένα ειδικό σήμα πιστοποίησης από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, το οποίο θα εμφανίζεται στην πλατφόρμα, ώστε να είναι ξεκάθαρο για τον επενδυτή.
- Να καταγραφούν οι κανόνες "καλής συμπεριφοράς" των συμβούλων συμμετοχικών επενδύσεων και να αναρτώνται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα.
- Η κάθε επενδυτική πρόταση να ακολουθείται από μια εμπεριστατωμένη δήλωση αποδοχής του ρίσκου που αναλαμβάνει ο επενδυτής, διατυπωμένη με ευδιάκριτο και κατανοητό τρόπο.
- Να αναφέρεται με διαφάνεια ο τρόπος και το ύψος της αμοιβής της ΑΕΠΕΥ, καθώς και τα έξοδα για τη συμμετοχή στο επενδυτικό πρόγραμμα.
Σήμερα, η χρηματοδότηση επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας έχει βρει λύσεις "εκτός πλαισίου", έχει εκσυγχρονιστεί και έχει ήδη ξεπεράσει το crowdfunding, που είναι η χρηματοδότηση μιας επένδυσης, με το crowdinvesting, που είναι η δανειοδότηση μιας επένδυσης μέσω όλων των διαθέσιμων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
Αναμένουμε από το νομοθέτη να δημιουργήσει ένα "πλαίσιο" το οποίο θα ενισχύσει και θα στηρίξει τις επενδύσεις.